ایران در اقلیم خشک و کم باران قرار دارد و اساس بخش بزرگی از تمدن ایرانی نیز در همزیستی با آب کم و استفاده درست از منابع استراتژیک آب در دسترس استوار شده است؛ اما ایران نوین، هیچ مناسبی با وضعیت آبی اقلیم کشور ندارد و به همین واسطه بخش بزرگی از منابع آب تجدیدناپذیر خود را فدای استفاده نادرست کرده است. فرونشست زمین که این روزها از آن بهعنوان بمب خاموش یاد میشود، یکی از نتایج این تخریب است.
در این شرایط، مرکز تحقیقات آب و فاضلاب به دنبال جلبتوجه جدی به مشکلات آبی کشور است و الزامی شدن بازچرخانی آب در ساختمانها را نیز از همین منظر پیگیری میکند. بازچرخانی آب در ساختمان و استفاده از آب خاکستری برای جبران برخی از مصارف آب خانگی، سالهاست که در بسیاری از کشورها حتی در قاره سبز، جزو الزامات احداث بنا است و حتی در کشوری نظیر انگلیس که کلاً در اقلیمی پرباران و پر آب قرار دارد، احداث مخزن ذخیره آب باران به یک اصل لاینفک از ساختمانسازی تبدیل شده است.
در ایران اما، نهتنها برنامهای برای استفاده درست از منابع آبی در دسترس باب نشده، بلکه به اصول مهندسی افزایش بهرهوری آب نظیر بازچرخانی آن نیز بیتوجهی میشود. در این ماجرا، اگر بازچرخانی آب در ساختمانها در قالب ضوابط الزامی ساخت مسکن به تصویب نرسد و برای اجرای مهندسی ابلاغ نشود، عملاً هیچ اقدام عملی مؤثری در این زمینه صورت نخواهد گرفت و کشور در همین شرایط کمآبی حاد، از یک ظرفیت عظیم برای بهرهوری آب محروم خواهد ماند.
مدیر مرکز تحقیقات آب و فاضلاب مؤسسه تحقیقات آب وزارت نیرو میگوید: الزامی شدن بازچرخانی آب در ساختمانهای بلندمرتبه و مجتمعهای مسکونی میتواند تا ۵۰ درصد به صرفهجویی در مصرف آب این ساختمانها کمک کند. به گفته عباس اکبرزاده، این مرکز تحقیقات، الزامی شدن بازچرخانی آب در ساختمانها را پیگیری میکند.
نکته قابلتوجه این است که به دلیل کارکرد نادرست بازار مسکن و تبدیل شدن ساختمان به یک کالای سرمایهای، از منظر اقتصادی هیچ توجیهی برای هزینهکرد سیستم بازچرخانی آب وجود ندارد و فقط محرکهای فرهنگی و اجتماعی میتواند برای جا انداختن این فرهنگ به کار گرفته شود. همچنین بهواسطه وضعیت اقتصادی نامساعد اغلب خانوارها، اندیشیدن تمهیداتی برای کاهش قابلتوجه هزینه بازچرخانی آب قادر است افراد بیشتری را برای الزامی شدن بازچرخانی آب در ساختمان قانع کند.